در نشست تخصصی مدیریت مشارکتی تالابهای کشور مطرح شد؛
رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشکدگان کشاورزی ومنابع طبیعی دانشگاه تهران: وضعیت تالابهای کشور هشدار دهنده اما هنوز قابل برگشت است
به گزارش روابط عمومی دانشکدگان، مقداد جور غلامی در نشست تخصصی مدیریت مشارکتی تالابهای کشور که روز یکشنبه ۲۸ بهمن در دانشکده‌های کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج برگزار شد، گفت: شعار جهانی این روز «حفاظت از تالاب ها برای آینده مشترک ما» بود، روزی که یادآور اهمیت این گنجینه‌های طبیعی و مسئولیت مشترک ما در حفاظت از آنهاست. تالابها، به‌عنوان «کلیه‌های زمین»، نقش حیاتی در حفظ تنوع زیستی، تعدیل آب‌وهوا و تأمین معیشت جوامع محلی دارند. اما امروز، تالابهای ایران و جهان با چالش‌هایی جدی مانند خشکسالی، آلودگی، تغییر کاربری اراضی و بهره‌برداری ناپایدار روبه‌رو هستند. در این شرایط، مدیریت مشارکتی تالاب ها با رویکردی اقلیم مبنا تنها راه نجات است.
دکتر جورغلامی ادامه داد: کنوانسیون رامسر قدیمی ترین معاهده بین المللی با تاکید بر حفاظت از طبیعت زیستگاههای تالابی در جهان است و آغاز آن در دوم ماه فوریه ۱۹۷۱ (۱۳) بهمن ۱۳۴۹ در شهر رامسر بوده که کنوانسیون نام خود را از این شهر اقتباس کرده است، و تاکنون 180 کشور جهان و با مجموع ۲۵۰۳ تالاب بین المللی عضو این کنوانسیون بین المللی هستند. جمهوری اسلامی ایران افتخار بنیانگذاری این کنوانسـیون مهم عـلمی بین المللی را هم دارد. نزدیک به سه و نیم میلیون هکتار از اراضی کشور را در کشور تالابها تشکیل می‌دهند که از این میزان یک و نیم میلیون هکتار ثبت کنوانسیون رامسر است. ۲7 تالاب کشور عزیزمان در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده‌اند. و متاسفانه ۶ تالاب کشور در فهرست قرمز کنوانسیون رامسر قرار دارد که نیاز به رسیدگی فوری و برنامه های احیا دارند.
وی در خصوص تالابهای ایران که در گذشته نه تنها به عنوان منابع طبیعی، بلکه به عنوان بخشی از زندگی روزمره و فرهنگ مردم، نقش‌های متعدد و حیاتی ایفا می‌کردند عنوان داشت: با این حال، در سالهای اخیر، بسیاری از این نقش‌ها به دلیل خشک‌شدن و تخریب تالابها تضعیف شده‌اند. وضعیت تالاب های ایران در سالهای اخیر به دلیل ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی، نگران کننده و بحرانی توصیف می شود. بسیاری از تالاب های مهم کشور با خشکی، کاهش شدید سطح آب، آلودگی و نابودی زیست‌بوم‌ها روبه رو هستند.
مهمترین چالش‌ها و وضعیت فعلی تالابهای ایران
وی بیان کرد: خشکسالی و تغییرات اقلیمی، مدیریت نادرست منابع آب، آلودگی های صنعتی و شهری و تغییر کاربری اراضی از مهمترین چالش‌ها و وضعیت فعلی تالابهای ایران است.
رئیس دانشکده منابع طبیعی در خصوص تلاشهای احیا و نقاط امیدبخش تالاب ها در ایران اظهار کرد: در برنامه‌های ملی دولت ایران با تدوین «برنامه ملی حفاظت از تالابها» و همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، تلاشهایی برای احیا انجام داده است.
وی همچنین در خصوص همکاری های بین المللی افزود: پروژه حفاظت از تالابهای ایران در سال ۲۰۰۵ فعالیت خود را آغاز کرد، دریاچه ارومیه، که زیستگاهی حیاتی برای گونه‌های متعدد گیاهی و جانوری محسوب می شود، به عنوان سایت پایلوت اولیه برای پروژه حفاظت از تالابهای ایران انتخاب شد و به تدریج به تالابهای بختگان و شادگان واخیرا به تالاب انزلی گسترش یافت. هدف این پروژه، کاهش فشار بر منابع آبی درمعرض تنش از طریق اجرای کشاورزی هوشمند به تغییرات اقلیمی و روش‌های کارآمد در مصرف آب از یک سو و تنوع‌بخشی به درآمدها و معیشت‌های پایدار به منظور افزایش تاب آوری جوامع در برابر تاثیرات تغییرات اقلیمی از سوی دیگر بود.
دکتر جور غلامی مدیریت مشارکتی تالابها با رویکردی اقلیم مبنا با هدف افزایش مقاومت تالابها در برابر تغییرات اقلیمی و بهبود معیشت جوامع محلی از طریق مدیریت پایدار تالابها دانسن و خاطر نشان کرد:. در تالابها، این رویکرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا این مناطق به دلیل حساسیت بالای اکولوژیکی و وابستگی شدید جوامع محلی به تالابها، بیشتر در معرض تأثیرات تغییرات اقلیمی قرار دارند.
وی گفت:برای رسیدن به مدیریت پایدار تالابها، موضوع سیاست‌های مالی و مشوق‌های اقتصادی مطرح و مهم است و ارائه شیوه‌های معیشتی جایگزین در این زمینه می‌تواند نقش موثری داشته باشد.
دکتر جور غلامی افزود: دو چالش عمده در سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی داریم که یکی کمبود نیروی انسانی است و باید با رویکرد مشارکت دنبال شود و دیگری کمبود منابع مالی است که می‌تواند با ایجاد کانال‌های مالی جدبد در چارچوب مسئولیت‌های اجتماعی برای وزارت نفت و صمت به انجام برسد.
وی بیان داشت : موضوع دیگر قوانین و مقررات است که می‌تواند پایداری مدیریت و بهره برداری پایدار تالابها را شکل دهد. در برنامه هفتم توسعه، تضمین حق آبه ۱۰ میلیارد متر مکعبی تالابها عنوان شده که این امر بسیار مهم بوده و اجرای آن به وزارت نیرو واگذار شده است.
دکتر جور غلامی رئیس دانشکده منابع طبیعی ادامه داد: ارائه فناوری‌های نوین می‌تواند آمار دقیقی از وضعیت به هنگام و روزآمد از وضعیت تالابها ارائه کرده و استفاده از گونه‌های مقاوم به تغییرات اقلیمی می‌تواند در این بخش کمک کننده باشد.
دکتر جور غلامی در ادامه این نشست گفت: بحث مهمتر حمایت از تحقیقات علمی است که دانشکده منابع طبیعی می‌تواند همراه و همکار سازمان محیط زیست به ویژه در بخش تغییرات اقلیمی در پیمودن این راه باشد.
وی افزود: حاکمیت و مشارکت ذی نفعان و مشارکت جوامع محلی و همکاری بین بخشی موضوعی است که در این زمینه در کشور ما کاستی‌هایی دارد.
دکتر جورغلامی عنوان کرد: بیشتر تخریب‌ها و آسیب‌های تالابها ریشه در عدم انسجام سازمانی دارد و در این راستا سازمان محیط زیست به عنوان بازیگر اصلی باید با طیف وسیعی از مراکز همکاری کند.
وی ادامه داد: بر اساس طبقه بندی کنوانسیون رامسر، تالاب صالحیه البرز جزء تالابهای داخلی قرار گرفته است.
عضئو هیات علمی دانشگاه تهران عنوان کرد: وضعیت تالابهای کشور هشدار دهنده اما قابل برگشت است و در این راستا، بازیابی و احیاء مشارکت جوامع محلی، مدیریت یکپارچه منابع آبی و تعهد به اجرای قوانین و مشوق‌های اقتصادی را لازم دارد.
دکتر مقداد جور غلامی در پایان خاطر نشان کرد: دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران به عنوان اولین و کهن ترین مرکز آموزش عالی در زمینه آموزش و پژهش در زمینه‌های مختلف شامل جنگل، مرتع، آبخیزداری، بیابان، شیلات، صنایع چوب و محیط زیست با پتانسیل قابل توجه در تحصیلات تکمیلی آمادگی خود را برای همکاری با سازمان‌های ذیربط از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، سازمان شیلات کشور و ... در زمینه حل معضلات و مشکلات محیط زیست کشور را دارد. امیدوارم نتایج مباحث این نشست در اختیار تمامی تصمیم سازان و تصمیم گیران حوزه مدیریت تالاب های کشور قرار گیرد و بتواند گامی کوچک در حفظ این میراث گرانبها بردارد.
در این مراسم دکتر افشین دانه کار دبیر نشست تخصصی مدیریت مشارکتی تالابهای کشور بیان داشت: نشست "مدیریت مشارکتی تالابهای کشور" به همت انجمن علمی دانشجویی گروه محیط زیست با همکاری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران و با مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست، بخش خصوصی و نهادهای مردمی حامی محیط زیست برگزار می شود.
وی یاد آور شد : ما باید فرزندانمان را از کودکی با مسائل زیست محیطی آشنا کرده و آموزش صحیح در خصوص رفتار با محیط زیست را یا بدهیم چرا که اینده کشور در گروه نسلی آگاه و پویا است به همین خاطر در حاشیه این نشست نمایشگاهی از تالاب توسط انجمن علمی دانشجویی برگزار شده و از کودکان دعوت شده تا در این نمایشگاه حضور داشته باشند و با تالاب و آشنا شوند.
گفتنی است مسابقه عکاسی هم برگزار شد که به نفرات برتر هم جوایزی اهدا شد.
نظر شما :