۹۰ گونه جانوری ایران در خطر انقراض قرار دارند

به گزارش روابط عمومی دانشکدگان ؛ دکتر مقداد جور غلامی معاون پژوهشی دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران روز یکشنبه، ۳۰ اردیبهشت در دومین نشست تخصصی گونه‌های جانوری در معرض خطر انقراض ایران همزمان با روز جهانی محیط زیست و تنوع زیستی در دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج، بیان کرد: هدف از برگزاری این نشست‌ها آگاهی بخشی و ارائه راهکارهایی جهت حفظ ثروت گران‌بها و تنوع زیستی است چراکه کشور ما قریب بیش از هشت هزار گونه گیاهی و ۱۳۷۰ گونه جانوری دارد.

وی با بیان اینکه هدف این است که دانشکده منابع طبیعی به عنوان محور با سازمان‌های اجرایی و تحقیقاتی بتواند آگاهی بخشی عمومی داشته باشد اظهار کرد: دو نشست گونه‌های جانوری و همچنین گونه‌های گیاهی طی دو روز در این دانشکده با حضور محققین و مسئولان کشور در حوزه محیط زیست و شیلات و سازمان جنگل‌ها برگزار خواهد شد.

معاون پژوهشی دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، گفت: شعار روز جهانی محیط زیست تحت عنوان بخشی از برنامه باش است که پویشی با هدف ترویج و ایجاد ارتباط بین اهداف برنامه‌های تنوع زیستی با هدف توقف کاهش تنوع زیستی و معکوس کردن روند از دست دادن این گنجیه های ارزشمند است.

بالغ بر ۹۰ گونه در خطر انقراض داریم

همچنین ادامه در این نشست تخصصی، غلامرضا ابدالی مدیر دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش در خصوص حیات وحش ایران و چالش‌ها و راهکارهای آن مباحثی گفت: در سطح کشور زیستگاه‌های با ارزشی داریم که این زیستگاه‌ها حاصل آب و هوا و تنوع اقلیمی کشور است. به غیر از مهره‌دارانی که در دریاهای کشور هستند چیزی حدود ۱۳۷۰ مهره‌دار داریم و این وظیفه ما را در حفظ این سرمایه‌ها سخت‌تر می‌کند.

وی افزود: سازمان محیط زیست به عنوان تنها متولی حفاظت از زیست جانوری است. عوامل مختلفی از جمله تغییر اقلیم، قاچاق، شکار و صید و از بین رفتن زیستگاه‌ها بر جمعیت‌های جانوری تاثیر گذار هستند و ما باید این تهدیدها را کم کنیم و از گونه‌ها حفاظت کنیم.

ابدالی ادامه داد: بالغ بر ۹۰ گونه در خطر انقراض داریم که باید برای حفاظت از آنها یک برنامه عمل داشته باشیم. این یک تکلیف قانونی است که برنامه ششم برای ما تعیین کرده است. در حال حاضر برای ۵۰ درصد از آنها برنامه عمل تقریبا تهیه شده و برای ۳۰ درصد از آنها هم این برنامه در حال اجرا است که شامل سرشماری، مقابله با بیماری‌ها و مقابله با قاچاق و حفاظت از گونه‌ها در زیستگاه‌هایشان است. مراکزی هم به عنوان تکثیر داریم که ژن‌های گونه‌ها از دست نرود. 

مدیر دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش در ادامه این نشست بیان کرد: اما چیزی که در دو سال گذشته به صورت جدی دنبال می‌شود برنامه حفاظت مشارکتی با بهره‌گیری از مشارکت مردمی در حفظ گونه‌ها است و تفاهم‌نامه‌ای با بخش خصوصی هم امضا شده است. 

وی گفت: طبق ضرر زیان محیط زیست و طبق برآوردی که شده، ۷۶ میلیارد تومان قاچاق گونه‌های جانوری بوده است. اما طبق خرید و فروش‌های که در بازار آزاد انجام می‌گیرد، چیزی حدود سه هزار میلیارد تومان میزان درآمد از حاصل از قاچاق است که این مقدار مربوط به مواردی است که توسط سازمان کشف شده و معتقدیم ۲۹ درصد این تخلفات را کشف کرده‌ایم. لذا این ما را بر آن داشت که در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز وارد شویم و کمیته‌ای را تشکیل دهیم که بتوانیم این پدیده را به حداقل برسانیم.

بازسازی ذخائر آبزیان ضرورتی برای حفظ گونه‌های آبزی کشور است

 در ادامه ناصر کرمی راد مدیر کل دفتر بازسازی ذخایر آبزیان شیلات ایران در خصوص روند اقدامات حفظ آبزیان اظهار کرد: بازسازی ذخایر آبزیان با مشارکت انسان و طبیعت و آخرین حلقه مدیریت ذخائر است، در جایی که عاجز از اقداماتی هستیم که بتوانیم محیط زیست آبزیان را بهینه کنیم، تنها راهی که وجود دارد یک اقدام جبرانی به نام بازسازی ذخایر است.

وی ادامه داد: در جایی که نمی‌توان آلودگی‌، صید غیر مجاز توسعه شهری و روستایی، آلودگی‌های نفتی و... را کنترل کنیم که‌ باعث به هم خوردن تعادل اکوسیستم می‌شوند، بنابراین تنها راه بازسازی ذخایر این گونه‌هاست. در این زمینه ایران یکی از کشورهای شاخص بازسازی ذخایر است و در ۵۰ سال گذشته فعالیت عملی تر آن به شدت سرعت گرفته و سالانه میلیون‌ها قطعه بچه ماهی تکثیر و تولید و رهاسازی می‌شود.

کرمی راد در ادامه گفت: سازمان شیلات بر اساس رسالتی که دارد اهداف کمی را در برنامه پنج ساله در دستور کار خود قرار داده است‌. لذا با مراکز بازسازی ذخایر که در استان‌ها در اختیار داشته و با برنامه‌هایی که تدوین می‌شود، نسبت به تکثیر و رها سازی این گونه‌ها در منابع اصلی اقدام می‌کند. 

وی افزود: در سال گذشته، ۳۲۰ میلیون قطعه اهداف برنامه بوده است که خوشبختانه به ۳۶۵ میلیون قطعه از طریق تکثیر مصنوعی دست یافته‌ایم و چیزی حدود ۴۰ میلیون قطعه را از طریق مشارکت جوامع صیادی و محلی از طریق تکثیر طبیعی حاصل شده است. در واقع حدود ۴۰۵ میلیون قطعه انواع ماهیان را تکثیر و بازسازی کرده‌ایم.

مدیر کل دفتر بازسازی ذخایر آبزیان شیلات ایران ادامه داد: در این زمینه در استان‌های جنوبی با نگرشی که دولت سیزدهم داشته است، چند مرکز جدید در حال راه‌اندازی است که سه تا مرکز در هرمزگان در حال ساخت است. چون در خلیج فارس و دریای عمان تنوع بالایی داریم و هم عمده تولید و صید از دریای خلیج فارس صورت می‌گیرد و این می‌طلبد که پشتیبانی از پایداری صید جامعه بهره‌بردار و حفظ ذخایر ژنتیکی این گونه‌ها در این دریاها صورت بگیرد. امیدواریم مراکز بیشتری با نگاه ویژه‌ای که دولت سیزدهم دارد ایجاد شود. 

برخی از گونه‌های جانوری در معرض تهدید و انقراض هستند

رضا قاسم پور معاونت محیط زیستی طبیعی و تنوع زیستی استان البرز نیز در خصوص تنوع زیستی استان البرز و اقداماتی که در حال پیگیری در استان در دست اقدام و بررسی است گفت: استان البرز از تنوع گیاهی و جانوری خوبی برخوردار بوده گونه‌هایی مثل پلنگ ایرانی، خرس و عقاب طلایی را در اختیار دارد ولی چالش‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود که این گونه‌ها در معرض تهدید و خطر قرار بگیرند که از جمله این چالش‌ها را تخریب زیستگاه‌ها و ورود گونه‌های مهاجم به منطقه است. 

وی افزود: وقتی تنوع گیاهی یک منطقه خوب باشد تنوع گونه‌های جانوری آن هم خوب خواهد بود اقدامات حفاظتی رضایت بخشی انجام شده و ما با توجه به نیروی انسانی و ۷۰ محیط بان که در عرصه‌های طبیعی حفاظت کامل می‌کنند، اجازه نمی دهیم که تخریبی در زیستگاه‌های استان ایجاد شود، مگر پروژه‌های عمرانی که از طریق رسانه‌ها و مراجع قضایی پیگیر آن هستیم تا کمترین خسارت را به این زیستگاه‌ها داشته باشیم‌.

وی ادامه داد: در استان البرز در خطر انقراض جانوری نداریم اما گونه‌هایی مانند پلنگ ایرانی، افعی دماوندی و.. را در معرض تهدید و انقراض داریم. در استان البرز ۴۰۹ گونه جانوری وجود دارد که ۳۵ درصد کل گونه‌های جانوری کشور را تشکیل می‌دهد. 

 کامران رضایی عضو هیئت علمی گروه شیلات دانشکده منابع طبیعی نیز در خصوص آلودگی رودخانه ها و خطر انقراض گونه های آبزیان مهاجر به ارایه مستندات و راهکارها پرداخت. لازم به ذکر است که روز دوشنبه، ۳۱ اردبیهشت نشست تخصصی گونه‌های گیاهی در معرض خطر انقاض ایران چاش ها و راهکار ها در دانشکده منابع طبیعی برگزار خواهد شد.